Преображается и проспект Индустриальный. В прошлом году начат его капремонт за счет бюджетных средств. Работы проведены на участке в 2,5 километра.
Преображается и проспект Индустриальный. В прошлом году начат его капремонт за счет бюджетных средств. Работы проведены на участке в 2,5 километра.
Традиционная осенняя встреча с молодыми специалистами, которые после окончания ВУЗов и ССУЗов заняли вакантные должности в сморгонских организациях, прошла в школе искусств имени Огинского.
От имени всего районного исполнительного комитета собравшихся поприветствовал председатель Геннадий Хоружик. «Не все должны становиться руководителями, - дополнил его заместитель Геннадий Бычко. – Достаточно быть действительно хорошим специалистом в своей области. Но если кто-то ставит перед собой задачу быть первым – в нашем городе есть для этого все возможности».
Начальник отдела идеологии и по делам молодежи Сморгонского райисполкома Анна Джумкова напомнила, что именно в их отдел могут обратиться молодые специалисты, если возникнут какие-либо проблемы.
Рассказали молодежи о строительстве жилья на Сморгонщине, потребительском и жилищном кредитовании, реализации молодежной политики в нашем государстве. Татьяна Гетманович проинформировала об акциях и проектах, которые проводит районный комитет ОО «БРСМ».
«Сморгони сегодня нужны квалифицированные специалисты разных направлений», - заметил Геннадий Хоружик. В этом году трудовые коллективы района пополнились новыми медиками, педагогами, строителями, работниками сельского хозяйства и других отраслей.
«Я родом из Сморгони, закончил Ошмянский государственный аграрно-технический колледж, стал сварщиком и вернулся в родной город, - рассказывает Иван Соловьев.
Иван по распределению пришел работать на завод оптического станкостроения. Работа и коллектив знакомы – проходил здесь практику. Иван признается, что очень ценит помощь опытных коллег, которые помогали раньше и сейчас всегда готовы подсказать, посоветовать.
Валерия Мусницкая – выпускница сморгонской школы искусств. И сюда же вернулась работать хореографом после молодечненской гимназии-колледжа искусств.
«Коллектив очень дружный. Я сейчас работаю вместе со своим первым хореографом. В колледже мне дали хорошую подготовку, но если нужно, всегда могу рассчитывать на помощь других преподавателей. В первые дни было тяжело, особенно с маленькими детьми, но сейчас я чувствую, что нашла свое призвание», - радуется девушка.
Виолетта Савицкая из Ошмян. Училась там же – в аграрно-экономическом колледже. Став бухгалтером, получила первое рабочее место в КСУП «Синьки».
Виолетта уверена – какие бы трудности ни возникли, коллектив всегда придет на помощь.
Марк Новик успел закончить несколько учебных заведений: Ильянский государственный аграрный колледж по специальности «фельдшер ветеринарной медицины», Витебскую государственную академию ветеринарной медицины по специальности «ветеринарный врач». А на четвертом курсе воспользовался возможностью поступить на факультет переподготовки и повышения квалификации, получил диплом по специальности «управление в агропромышленном комплексе» и сейчас занимает должность заместителя директора КСУП «Совбел 2016».
«Сельское хозяйство – нелегкая отрасль, - делится Марк. – Но мы стараемся учиться новому, шагать в ногу со временем, внедрять современные технологии. Надеюсь, все у нас получится».
Виолетта ВОЙТКО.
Фото автора.
Кожная новая цацка, набытая ў краме ці зробленая сваімі рукамі, адлюстроўвае светапогляд сям’і, прыярытэты развіцця і выхавання, надзею на будучае.
У сваей беларускамоўнай групе я вырашыла арганізаваць цікавую і незвычайную выставу “Сусвет матуліных цацак”. Галоўная мэта выставы: дапамагчы маленькім трохгадовым выхаванцам адаптавацца ў дзіцячым садку, адчуць сябе камфортна і ўпэўнена ў новай ролі. А хто ж дасць самую моцную падтрымку дзіцяці як не сям’я, любячыя мама і тата? Хто прадэманструе малым адказнасць да справы, творчасць і крэатыўнасць, зацікаўленасць “іх садзікам”?
Кожная цацка, зробленая мамінымі ці татавымі рукамі сумесна з дзіцем, асаблівая: яна мае сваю невялічкую гісторыю ці казку, якія мы прыдумваем разам з выхаванцамі. Гэта спрыяе развіццю маўлення, пашырае слоўнікавы запас і светапогляд. Пазней усе гісторыі мы запішам і, магчыма, створым кнігу казак пра матуліны цацкі. Цяпер разам з гэтымі цацкамі малыя спяваюць беларускія песенькі, расказваюць забаўлянкі і вершыкі. Акрамя таго, многія рукатворныя цацкі далучаюць выхаванцаў да беларускай культуры і гісторыі. Напрыклад, лялькі-крупянічкі з зернем і крупою ўнутры расказалі сваю гісторыю-казку, створаную мною на аснове традыцыі захавання гаспадыняй самага лепшага зерня ў мяшэчку для пасадкі новага ўраджаю. Лялька-сухадолька з зёлкамі бясмерніка ўнутры распавяла казку пра маці, якая шукала свайго сыночка, каб вызваліць з палона злых ворагаў. Лялькі з травы, якія раней рабілі сялянскія дзеткі сабе да гульняў, дапамагаюць зрабіць фізкульхвілінкі падчас заняткаў больш цікавымі і змястоўнымі.
Важна, што вырабы выкананы з розных матэрыялаў, і гэта з’яўляецца проста шыкоўным матэрыялам для сэнсарнага развіцця дзяцей. На нашай выставе есць цацкі з сена, гліны, дрэва, нітак, ільну, розных відаў тканіны. Выхаванцы з задавальненнем разглядаюць, мацаюць, нюхаюць рукатворныя цацкі – і паглыбляюць свой сэнсарны досвед. Самае галоўнае – цацка нясе ў сабе часцічку бацькоўскага цяпла, якое так неабходна для шчасця кожнага дзіцяці.
Эдзіта БРАНЦЭВІЧ, выхавальнік ясляў-сада №8.
12 кастрычніка, напярэдадні Дня маці, у фізкультурна-аздараўленчым комплексе “Юнацтва” было праведзена спартыўнае свята, у якім удзельнічалі тата, мама, сын альбо дачка. Дзеці прадстаўлялі гарадскія і сельскія школы.
Удзельнікаў спаборніцтваў прывітаў загадчык сектара спорту і турызму райвыканкама Аляксандр Лобан. Ён павіншаваў жынчын з надыходзячым святам, пажадаў поспехаў камандам.
Першым спартыўным практыкаваннем было кіданне мяча ў баскетбольнае кальцо. Пасля гэтага ўдзельнікі спаборніцтваў паспрабавалі свае сілы ў дартсе. А потым пачалася эстафета. Таты, мамы і іх дзеці бегалі, збіралі і раскладвалі кубікі, скакалі ў мяшках, перакульваліся на матах і г. д. А дзеці яшчэ павінны былі з папяровых квадрацікаў з літарамі скласці слова “мама”. Прычым, для таго, каб перамагчы, усё гэта трэба было рабіць як мага хутчэй.
Для мам быў асобны конкурс. Ім неабходна было мячыкам збіць расстаўленыя на адлегласці кеглі. Не ўсім гэта ўдалося зрабіць, але некаторыя жанчыны аказаліся трапнымі.
Журы падвяло вынікі спаборніцтваў. Пераможцу і прызёрам былі ўручаны граматы і каштоўныя падарункі – дзіцячыя каляскі ў выглядзе веласіпедзікаў. Астатнія сем’і атрымалі граматы і торты.
Потым было фота на памяць.
Юрый ЯНУШКЕВІЧ.
Фота аўтара.
У мінулым нумары газеты “Светлы шлях” быў надрукаваны матэрыял пра Васіля Макаравіча Тамашэўскага, былога настаўніка матэматыкі Суцькаўскай школы. Асоба героя артыкула ўражвала з першых радкоў. Немагчыма было застацца абыякавым да настаўніцкай постаці Макаравіча – чалавека-зоркі, што нязгасна ззяла на школьным небасхіле і нястомна запальвала сабой іншыя свяцілы.
- Я стала настаўнікам матэматыкі дзякуючы прыкладу майго настаўніка матэматыкі Васіля Тамашэўскага, - скажа падчас нашай гутаркі Ніна Бацько, настаўніца гімназіі. І яе аповед пра сябе будзе наскрозь прасякнуты ўдзячнасцю свайму педагогу. А я ў сваю чаргу ўпэўнена, што і ён не з меншымі цеплынёй і захапленнем расказаў бы пра сваю здольную і старанную вучаніцу, якая прагна ўбірала ўсё, чаму вучыў настаўнік, каб праз гады шчодра падзяліцца гэтым са сваімі вучнямі.
З трапяткім пачуццём Ніна Бацько расказвае яшчэ пра аднаго свайго “настаўніка” матэматыкі – дзядулю. Працаваў ён млынаром. У вылічэннях быў добра спрактыкаваны. Бачачы здольнасці ўнучкі, заўсёды знаходзіў час, каб пазаймацца з ёю і парашаць тэкставыя задачы, змест якіх часцей прыдумваў сам. Ніна Васільеўна і сёння памятае задачы пра прывезеныя на млын збожжа і мяхі з мукой.
Ніна Васільеўна – настаўніца з больш як 40-гадовым стажам. Пасля заканчэння Гродзенскага педінстытута выпускніца была размеркавана ў родную Суцькаўскую школу. Там адпрацавала 5 гадоў, а ў 1981-м перайшла ў цяперашнюю гімназію, якая ў той час была звычайнай школай. Настаўніца і сёння памятае сваіх першых вучняў, свой першы выпуск. Тым вучням цяпер ужо амаль па 50 гадоў, але яны заўсёды рады сустракаць сваю выкладчыцу ў горадзе, прыгадваць мітуслівыя школьныя гады.
Педагогіка для Ніны Васільеўны – гэта больш, чым праца. Ідучы па педагагічнай сцяжыне, яна знайшла сябе, а таксама знайшла чалавека, з якім выпала крочыць разам па жыцці: будучы муж Валерый Уладзіміравіч таксама вучыўся ў педінстытуце. Муж і жонка разам пачыналі сваю педагагічную дзейнасць у Суцькаўскай школе. Валерый Бацько спачатку быў выкладчыкам, а пазней працяглы час узначальваў упраўленне адукацыі. Педагагічныя вузы таксама скончылі дзеці Ніны і Валерыя Бацько.
За доўгія гады працы Ніна Бацько ні разу не расчаравалася ў выбары прафесіі, не пашкадавала, што выбрала такі шлях. Жанчына расказвае, што пакаленні мяняюцца, і з кожным годам у школу прыходзяць усё новыя і новыя вучні. Дамаўляцца з імі не заўсёды проста, але калі выкладаеш прадмет з задавальненнем, калі бачыш у дзецях сяброў і паплечнікаў, яны абавязкова адкажуць узаемнасцю. Ніна Васільеўна прыгадвае, што неаднойчы падбіраліся такія класы, у якіх дзеці пасля званка з урока неахвотна ішлі на перапынак: хацелася яшчэ рашыць хоць адну задачку, хоць адно ўраўненне. Настаўніцу заўсёды цешыла цяга вучняў да прадмета. І яна імкнулася зрабіць усё магчымае, каб таленавітыя вучні не змарнавалі свае здольнасці, каб кожны рос, развіваўся, і каб уласным светам змог запальваць іншых.
Таццяна ЧАРНЯЎСКАЯ.
Фота аўтара.
Населенный пункт |
Наименование организации (учреждения), предоставляющей помещение для размещения стационарного переписного участка |
Адрес размещения стационарного переписного участка |
Время работы |
аг. Солы |
Сольский сельский исполнительный комитет |
ул. Комсомольская, 3 |
9.00 - 19.00 |
аг. Залесье |
Залесский сельский исполнительный комитет |
ул. Советская. 17 |
9.00 - 19.00 |
г. Сморгонь |
КУП «ЖРЭС» |
ул. Советская, 29 |
9.00 - 20.00 |
г. Сморгонь |
КУП «ЖРЭС» |
ул. Юбилейная, 51 |
9.00 - 20.00 |
г. Сморгонь |
Центр занятости населения |
ул. Гагарина, 9 |
9.00 - 20.00 |
С 4 по 18 октября переписаться можно по интернету.
Во время осенней сельскохозяйственной ярмарки «Шчодрай восені дары» покупатели смогут приобрести плодоовощную продукцию, продовольственные и непродовольственные товары, саженцы плодовых и ягодных культур, посадочный материал многолетних цветов, декоративных кустарников и др.
Макаравіч – настаўнік. Інакш як іменем па бацьку яго і не завуць, нават дзеці. У школьнікаў як? Гэта ля дошкі дасціпнасць і смеласць пакідаюць іх бясследна, а пасля ўрокаў – палец у рот не кладзі. Не паспее новы педагог парог школы пераступіць – ужо мянушка для яго гатова. Ды такая, што на ўсё жыццё чапляецца. На памяці Васіля Макаравіча былі настаўнікі Малаток, Акумулятар, гэта самыя бяскрыўдныя. А ён так і застаўся для вучняў і калег Макаравічам.
У Наваспаску ён свой, мясцовы, гэтай зямлёй выгадаваны. Памятае, як жылі пры паляках, як восенню 39-га Саветы прыйшлі. А потым тры гады пад фашысцкай акупацыяй. Аднаго брата ў Германію вывезлі, другога прымусілі працаваць на смалярні ў Залессі. Шчасце, што ўсе жывыя засталіся. Пасля вайны школу скончыў, сем класаў. І падаўся ў педагогі. Тады з яго класа ў Ашмянскі педтэхнікум (яго пазней у вучылішча перайменавалі) аж сем чалавек паехалі паступаць. І ўсе паступілі. Успамінае Васіль Тамашэўскі, як пасля экзаменаў на субяседаванне прыходзілі: сядзяць за доўгім сталом дырэктар, выкладчыкі, а перад імі босы будучы педагог. І ні адзін не глянуў скосу, маўляў, прыйшла тут бедната. Дырэктар Міхаіл Фёдаравіч ціха так: “Вы прабачце, калі ласка, у вас ёсць што абуць? Калі ёсць, то схадзіце абуйцеся”.
Увогуле, кожнага з педагогаў Макаравіч успамінае з цеплынёй: яны далі вельмі трывалую прафесійную аснову. І на першым працоўным месцы малады настаўнік адчуваў сябе даволі ўпэўнена. Гэта сярод вучняў. А вось, заходзячы ў настаўніцкую, хваляваўся і чырванеў. Усяму віной настаўніца рускай мовы Марыя Пугачова. Тая ўжо “вопытная” – год адпрацавала. Але гэтак жа пунсавелі яе шчокі, калі Васіль Макаравіч сустракаўся з ёй у калідоры. Яна пазней прызналася, што пры першым годзе шапнула сяброўцы на вуха: “От бы мне такога мужа!”
Галантны кавалер ажно з Ябравічаў на веласіпедзе на спатканні ездзіў (яго перавялі туды кіраваць пачатковай школай). А Марыю Іванаўну праз год прызначылі загадчыцай у Гамзічы, тады і вырашылі пажаніцца. Ды толькі і пасля вяселля не давялося разам пабыць, колькі хацелася. Васіля Макаравіча прызвалі ў армію. Ажно тры гады ў Калінінградзе адслужыў, пакуль прыйшла чарга спакойнага сямейнага жыцця.
Яшчэ да арміі разам паступілі ў інстытут у Вільнюс. Жонка паспела скончыць, а перад вяртаннем Васіля Макаравіча рускае аддзяленне закрылі. Каб атрымаць вышэйшую адукацыю, паступаў у Мінскі педагагічны. Паспеў папрацаваць у Рацавічах, дзе нават біялогію выкладаў (Макаравіч матэматык). А потым прыехаў дырэктарам у Сялец. Вельмі радавала тое, што ў суседняй Суцькаўскай школе кіраваў сябра дзяцінства Мікалай Шунько, з якім у Ашмянах разам вучыліся і пасля сувязі не гублялі. Нават не думалі тады, што давядзецца Васілю Тамашэўскаму замест сябра дырэктарам стаць. Прызнаецца Макаравіч, не хацелася, але меркавання работнікаў асабліва не пыталіся. Ды нядоўга і Тамашэўскі начальнікам пабыў. Зрабілі новаму дырэктару такую “ласку”: закрылі ў Наваспаску царкву, а бярвенне з яе загадалі перавезці да школы і зрабіць прыбудову. “Царкву разабраць? Я ж мясцовы! Мне людзі не даруюць!” – упіраўся Макаравіч. Цягнуў час, пісаў адпіскі, так яго і знялі з пасады за нерашучасць. Можа, і да лепшага. Затое з’явіўся час, каб бліжэй пазнаёміцца з вучнямі.
Макаравіч перакладае паперы ў вялікай папцы: граматы за настаўніцкія заслугі, за дэпутацкія (больш за 20 гадоў запар Васіля Тамашэўскага выбіралі дэпутатам), падзячныя пісьмы… “Такога дабра ў мяне многа”, - махае рукой. А самыя дарагія ўзнагароды раскрывае перада мною і хітра ўсміхаецца. А там сертыфікат на “Зорку Героя”, якую ўручылі яму першыя выпускнікі. Сама зорка з паўкіло важыць, а ў сертыфікаце па пунктах напісана, за што былыя вучні паважаюць свайго настаўніка. Там і толькі ім адным зразумелыя сяброўскія жарты і кранальныя словы ўдзячнасці. Сертыфікат гэты Макаравіч беражэ, захоўвае разам з пісьмамі ад вучняў. Ды і былыя школьнікі, якім ужо самім пад семдзесят, можа, гадоў не даюць пра сябе забыць: тэлефануюць, прыязджаюць. Для Макаравіча яны засталіся такімі ж, як на школьнай фатаграфіі, дзе настаўнік не выглядае больш дарослым, чым вучні. Макаравіч памятае кожнага, хто ўваходзіў з партфелем у яго клас. У кожным бачыў асобу. “Дзеці такія псіхолагі, лепшыя за дыпламаваных! – гаворыць настаўнік. – Яны-то шкоднікі, але калі з імі па-добраму, то і яны гэтак жа адзываюцца”. Пра шкоднікаў Васіль Макаравіч расказвае з асаблівым смехам: як прыехаў новы настаўнік на машыне, а дзеці яго ахрысцілі Віні-Пухам, пазначыўшы мянушку на запыленым аўтамабільным шкле. І як вучня са свайго класа на веласіпедзе ў школу вазіў: “Не ходзіць і не ходзіць Лёнька ў школу. Ну ніяк раніцай прачнуцца не можа. Еду за ім у Цары, саджаю на багажнік – і ў школу. А насустрач людзі на работу ў калгас ідуць, смяюцца з нас. Я яшчэ і песню заспяваю, як стары асёл маладога вязе”. Лёнька зусім нядоўга ў яго класе правучыўся, а пасля восьмага ўвогуле з’ехаў. Доўга Макаравіч пра яго не чуў нічога, а неўзабаве з Масквы пісьмо ад яго прыходзіць: “Вітаю, дарагі мой сябра Вася!” Жарт настаўнік ацаніў: расказвае і заліваецца смехам. А я думаю: як жа запаў у душу чалавек, калі праз столькі гадоў ты пішаш яму!
Тамашэўскія выгадавалі траіх дзяцей. “Харошыя яны ў мяне,” – хваліць сыноў і дачку Макаравіч. "Харошыя", - згаджаюся я, гледзячы на акуратна
абкошаны падворак, на няскончаную агароджу, якая чакае прыезду рукастых хлопцаў у выхадныя. Макаравіч вядзе мяне да свайго дуба. “Ты прыхіліся да яго, набярыся сілы,” – раіць ён. Дуб вялізны што ў вышыню, што ў шырыню. Васіль Макаравіч з сынам спрабавалі шукаць пра яго звесткі. Знайшлі, што з кожным годам дрэва прыбаўляе каля аднаго сантыметра ў абхваце. Атрымліваецца, што дубу ўжо вякоў з пяць.
Настаўнік кладзе рукі на шурпатую кару, прывычна праходзіцца пальцамі па месцы, дзе калісьці было вялікае дупло. Дуб загаіў гэтую рану. Ён моцны. Можа, яшчэ не адзін век прастаіць. Чалавечае жыццё куды карацейшае. Але і яго дастаткова, каб дзяліцца з іншымі сілаю, мудрасцю і сардэчнай дабрынёй.
Віялета ВОЙТКА.
Фота аўтара.